فيلترينگ هم ملي مي شود
با خريد ربات هاي ميليارد توماني - یکشنبه 13 خرداد 1386 [2007.06.03]
شبکه يک پارچه فيلترينگ که از اسفند 85 در حال آزمايش است، به زوي راه اندازي مي شود.اين شبکه که با استفاده از ربات هاي هوشمند کار مي کند حتي سايت ها و وبلاگ هايي را که لينک سايت فيلتر شده اي را در متن خود داشته باشند، از دسترس کاربران در ايران خارج مي کند.نکته جالب اينکه مسئولان مخابرات اسم سيستم تازه فيلترينگ را"شبکه ملي فيلترينگ" نهاده اند.
يکي از مسئولان "شرکت ارتباطات نوين"، مجري فيلترينگ سايت ها و وبلاگ هاي اينترنتي در کشور به خبرگزاري مهر گفته: "من خبري به شما مي‌دهم که تاکنون اعلام نشده است و آن هم راه‌اندازي شبکه يکپارچه فيلترينگ در کشور است".
وي در مورد ويژگي‌هاي اين شبکه هم گفته: "اين شبکه ظرف روزهاي آينده و به سرعت در کشور راه‌اندازي مي‌شود و از طريق آن تمام فعاليت‌هاي مرتبط با فيلترينگ و نظارت بر پايگاه‌هاي تحت وب به صورت ملي و يکپارچه زيرنظر شرکت فناوري اطلاعات وابسته به شرکت مخابرات ايران صورت مي‌گيرد".
اين مسئول در شرکت مجري فيلترينگ در توضيح اين "ضرورت ملي" افزوده است: "ربات‌هاي پيشرفته‌اي که در اين شرکت مستقر هستند به طور دقيق تمامي محتواي يک پايگاه را مطالعه مي‌کند و کلماتي را که از قبل در حافظه‌اش قرار دارد علامت‌گذاري مي‌کند. به اين ترتيب اگر حجم اين کلمات از سطح مجاز بيشتر باشد سايت مورد نظر مسدود مي شود. ممکن است برخي سايت‌ها به دليل برقرار کردن پيوند با سايت‌هاي مسدود شده دچار اين مشکل شوند؛ به عنوان مثال اگر پايگاهي به سايت بازتاب يا بي‌بي‌سي فارسي پيوند بدهد آن سايت هم بسته مي‌شود".
اشتباه در فيلترينگ
اين خبر در حالي منتشر مي شود که همين خبرگزاري خبر داد که: "در دو سه ماه اخير به دليل راه‌اندازي آزمايشي ربات‌هاي پيشرفته فيلترينگ در شرکت مخابرات، مشکلاتي براي برخي کاربران شبکه اينترنت و صاحبان وب‌سايت‌ها به وجود آمده است که مديران شرکت ارتباطات نوين قول داده اند اين مشکلات با راه اندازي شبکه ملي فيلترينگ بر طرف شود".
به نوشته خبرگزاري مهر "اختلالات شبکه اينترنت در ايران داستان تازه‌اي نيست، اما موج مسدود شدن سايت‌ها و پايگاه‌هاي اينترنتي که از اسفند 1385 به صورت گسترده رخ داده است موجب شد تا دست‌اندرکاران ISPها به فکر راه چاره براي کاهش خطاي نرم‌افزار فيلترينگ بيافتند و آن را به شرکت مخابرات اطلاع دهند؛ غافل از اينکه اين مشکلات عمدتا به دليل راه‌اندازي آزمايشي بي‌سروصداي يک ربات فوق مدرن در بخش فيلترينگ شرکت ارتباطات نوين به وجود آمده است".
از جمله سايت هايي که ربات هاي "هوشمند" مخابرات آن را فيلتر کرده اند و خبرش چند روز پيش منتشر شد، فيلتر سايت تکفا متعلق به شوراي عالي اطلاع‌رساني ايران است که زير نظر مستقيم شوراي عالي انقلاب فرهنگي فعاليت مي‌كند.
با آنکه حجت‌الاسلام حميد شهرياري، دبير اين شورا از فيلتر اين سايت به عنوان "خطا" نامبرده و گفته که اين خطا را صريحا به مديريت شركت فناوري اطلاعات اعلام کرده اما هنوز اين "خطا" برطرف است. به همين علت خبرگزاري مهر در گزارش از اوضاع فيلترينگ مي نويسد: "اگر محقق قصد تحقيق در حوزه مثلا مطالعات زنان را داشته باشد و کلمهWOMENS STUDIS را در يکي از موتورهاي جستجو وارد کند به کوچه بن بستي مي خورد که اين پيام را نمايش مي دهد، باعرض پوزش بر طبق مقررات شرکت مخابرات ايران بازيد از اين سايت ممنوع مي باشد. البته گاهي هم اين پيغام نمايش داده مي شود: مشترک گرامي ! دسترسي به اين سايت امکان پذير نمي باشد".
اين دو پيام يکي براي سايت هايي است که از سوي قوه قضائيه و با دستور مرجع قضايي مسدود شده و ديگري براي سايت هايي که بدون دستور مرجع قضايي مسدود شده اند اما هر دو يک معني دارند و آن عدم امکان دسترسي به سايت مورد نظر براي کاربر است.
اين اشتباه "به همين ترتيب در برخي ديگر از پايگاه هاي اينترنتي و وبلاگ ها نيز که محتوايي بدون مشکل داشته اند" و به شرکت هاي تامين کننده پهناي باند مخابرات تعلق دارند، ادامه دارد و دليل آن نيز "تشخيص اشتباه سيستم فيلترينگ جديد شرکت فن آوري اطلاعات" اعلام شده است.
اما مسئولين بخش فيلترينگ در شرکت ارتباطات نوين به خبرگزاري مهر گفته اند که آنچه باعث مي شود تا ربات هاي فيلترينگ يک وبلاگ يا سايت را به عنوان متخلف به صورت خودکار فيلتر کنند "درج کلمه‌هاي کليدي ممنوع اعم از غيراخلاقي و مربوط به عبور از فيلتر در قسمت سر تيتر، کلمات کليدي معرف صفحه و توضيحات زيرعکس" مي باشد."درج هرگونه لينک به سايت‌هايي که قبلا مسدود شده است" و "درج هرگونه Link Box که حاوي کلمات ممنوعه و يا لينک به سايت‌هاي غيرمجاز باشد" نيز از دلايل ديگر فيلتر کردن يک سايت يا وبلاگ است.
آنها البته به اين خبرگزاري نگفته اند که اين موارد را خود پيشتر به ربات ها ارائه کرده اند تا بر همين اساس سايت ها و وبلاگ ها را فيلتر کند.
خبرگزاري ايتنا نيز در همين ارتباط و به نقل از عليرضا شيرازي مدير سايت بلاگفا يکي از سه سرويس دهنده بزرگ وبلاگ هاي رايگان فارسي نوشت: "معتقديم که معيارها و الگوريتم‌هاي تعريف شده با توجه به اينکه باعث تشخيص و فيلتر شدن اشتباه بسياري از وبلاگ‌ها شده است نياز به بازنگري دارد.به عنوان مثال اگر در يک پايگاه پيوندي با پايگاه ديگري که بعدها فليتر شود ايجاد کرده باشد به صورت خودکار اين وب‌سايت هم فيلتر خواهد شد بدون اينکه کلمه غيرمجازي داشته باشد".
طنز فيلترينگ
مسئولان بخش فيلترينگ شرکت مخابرات در حالي خبر از اعمال فيلترينگ گسترده تر مي دهند که دبير شوراي عالي اطلاع رساني چندي پيش اعلام کرده بود: "ايران از جامعه اطلاعاتي دنيا عقب مانده است".
به گفته شهرياري "اگر به اين عقب افتادگي توجه نشود، صدماتي در حوزه مديريت دولتي و بخش خصوصي خواهيم ديد كه جبران آن بسيار مشكل خواهد بود".
حميد شهرياري دو هفته پيش در مراسم گشايش نخستين جشنواره و نمايشگاه رسانه‌هاي ديجيتال و نرم‌افزارهاي چندرسانه‌اي درمحل نمايشگاه‌هاي بين‌المللي تهران، افزود: "مسوولان و فعالان حوزه‌هاي فناوري اطلاعات در كشور بايد تلاش مضاعفي براي توليد نرم‌افزارهاي چند رسانه‌اي و محتواهاي ديجيتالي آغاز كنند".
رييس كميته مخابرات مجلس با انتقاد از پيشقدم شدن وزارت ارتباطات و فن آوري در اين زمينه گفته است: "وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات بايد از سرمايهگذاريهاي انجام شده در جهت بهرهوري اقتصادي حركت ميكرد و انتظار ميرفت به عنوان متولي حوزه ارتباطات در كشور چه از نظر محدوديت سرعت اينترنت و چه از لحاظ اعمال فيلترينگ دقت بيشتري صورت ميگرفت تا اين سرمايهگذاري بازدهي بيشتري داشت".
رمضانعلي صادق زاده در گفتگو با خبرگزاري ايلنا، ايمني ارتباط را از جمله شاخصهاي حوزه ICT عنوان كرده و گفته است: "روندي كه در حال حاضردر افزايش ضريب نفوذ اينترنت عنوان مي‌شود از بعد كمي است، اما بايد از نظرات سرعت و ضريب نفوذ كيفيت اينترنت نيز با ديگر كشورها مقايسه شويم".
طنز ماجرا درجائي است که دبير شوراي فن آوري اطلاعات وزارت ارتباطات که فيلترينگ سايت ها و وبلاگ در مجموعه تحت مديريت وي اجرا مي شود نيز به خبرگزاري ايسنا گفته است: "وضعيت رسانه‌هاي ديجيتالي در كشور ما با آن چه كه در سطح دنيا وجود دارد، فاصله زيادي دارد".
عبدالمجيد رياضي که مجموعه تحت مديريتش هر سال ربات هاي هوشمند تري را با صرف ميلياردها تومان براي گسترش فيلترينگ خريداري مي کند تا جلوي محتواي فارسي توليد شده در اينترنت را بگيرد، پيشنهاد داده است: "اگر هر ايراني در ماه يك صفحه محتواي فرهنگي توليد و در شبكه اينترنت ارايه كند، ماهانه شاهد اضافه شدن 70 ميليون صفحه محتواي فرهنگي در فضاي ديجيتالي خواهيم بود".
با اين فيلترينگ "ملي" حتما هم بايد منتظر 70 ميليون صفحه فرهنگي بود.