بحران از کجا آغاز شد و حالا در چه صنایعی سرمایه گذاری کنیم ؟
اقتصاد ایران متکی به نفت و گاز است بنابراین آنچه می تواند مورد توجه فعالان بازار باشد شرکت ها و صنایع پالایشگاهی و پترو شیمی است گرچه اجرای طرح هدفمندی تأثیرات مستقیم و غیر مستقیم خود را بر روی آنها خواهد گذاشت اما ...
سیطره جهان امروز در برخورد با هجمۀ اطلاعات لحظه به لحظه چنان کوچک شده که با بر چیده شدن مرز های جغرافیایی خود ، به یک دهکده جهانی تبدیل شده است .
بطوریکه اقتصاد نوین امروز چه در سطح خرد و چه در سطح کلان در معرض نوسانات قیمت ها و مصارف جهانی قرار داشته و نمی توان منکر تأثیرات آنها بر معیشت مردم یا رفاه عمومی کل کشور شد .
در همین راستا تأثیرات بازار های جهانی و نوسان قیمت کالاهای مختلف بر صنایع کشور که حدود 60 درصد از آنها تولید کننده مواد اولیه صنعتی هستند بسیار مورد توجه سرمایه گذاران خواهد بود . به عبارتی بهتر سئوالی که مطرح است اینکه اساساً بازارهای جهانی تحت تأثیر چه عواملی بی ثبات شده اند .
مصطفی صفاری کارشناس ارشد بازار سرمایه کشور در گفتگو با خبرنگار بورس نیوز ، مرکز این تعدیلات را بحران اقتصادی یونان دانست و اظهار داشت: گسترش این نوسانات به اقتصادهای کوچک اتحادیه اروپا همچون اسپانیا و ایتالیا می تواند به گسترده شدن دامنه بحران در اروپا بیانجامد .
وی افزود : سیاست های مالی برخی از دولت های این کشور ها نتوانسته کسری بودجه چند ساله آنها را علیرغم قوانین مالیاتی موجود تأمین نماید و در نهایت همه این فعالیت ها به کاهش ارزش پول اروپایی (یورو) منتهی شده است بطوریکه حتی تزریق بسته یک هزار میلیارد دلاری وزاری دارایی 16 کشور منطقه یورو برای نجات ارز واحد اروپایی به کشورهای بحران زده دردی را دوا نخواهد کرد .
بنابراین اعمال برخی سیاست های شتاب زده و ریاضت های مالی و اقتصادی صورت گرفته در این کشورها تنها می تواند در بلند مدت تأثیر داشته و باعث می شود سرمایه گذاران بنابر استراتژی به بازارهای دیگری همچون بازار طلا رفته و سود خود را در معاملات بازارهای اینچنینی جویا باشند زیرا تضعیف تقاضای موثر در جامعه با توجه به ادامه دار بودن کاهش ارزش یورو در برابر نرخ دلار شدت بیشتری خواهد گرفت .
صفاری عبور این بحران از اقتصاد جهانی را بر اساس دو دیدگاه مطرح شده در جهان عنوان کرد و افزود : دیدگاه اول از جانب سیاستمداران فرانسوی است که نسبت به بهبود شرایط موجود بدبین بوده و معتقدند که کمک ها و سیاست های پولی نه تنها نمی تواند واحد پول اروپا را نجات دهد بلکه باید بعضی از این کشورها را به لحاظ دارا بودن اقتصادهای ضعیف تر از اتحادیه اروپا جدا کرد اما در دیدگاه دوم افرادی وجود دارند که نسبت به رفع مشکلات فعلی خوش بین بوده و کمک های نهادهایی همچون صندوق بین المللی پول و بانک جهانی را در این زمینه چاره ساز می دانند .
تأثیرات ارزی در اقتصاد کشور
صفاری گفت : با توجه به قوی تر شدن نرخ دلار در برابر نرخ یورو چندین اثر در اقتصادقابل تصور خواهد بود بطوریکه با رشد دلار به عنوان یک پایۀ پولی ذاتی ، کالاهایی همچون نفت ، فولاد ، مس و غیره با کاهش ارزش روبرو خواهند شد که به تبع آن رشد صنایع فولادی ، معدنی و تجهیزاتی بورسی کشور به لحاظ کاهش قیمت محصولات تولیدی و فروش کمتر به مخاطره خواهد افتاد .
وی در قسمت دیگری از این گفتگو با اشاره به سیاست های در نظر گرفته شده در خصوص اعمال سیاست نظام ارز شناور کنترل شده در کشور و هدایت آن توسط بانک مرکزی گفت : طی سالهای اخیر این سیاست بر پایه نرخ یورو تبیین شده و تمام گشایش های اعتباری دولت براساس یورو می باشد بنابراین بانک مرکزی به نوسانات نرخ دلار حساس نبوده و تنها سیاست های کنترل شده ارز شناور بر حسب نرخ یورو در یک محدودۀ مشخص خواهد بود .
صنایع جایگزین کدامند ؟
مصطفی صفاری در برابر این سوال که در حال حاضر چه صنعتی می تواند جایگزین گروه تجهیزاتی و پیمانکاری شود عنوان کرد : اقتصاد ایران متکی به نفت و گاز است بنابراین آنچه می تواند مورد توجه فعالان بازار باشد شرکت ها و صنایع پالایشگاهی و پترو شیمی است گرچه اجرای طرح هدفمندی تأثیرات مستقیم و غیر مستقیم خود را بر روی آنها خواهد گذاشت اما چنانچه با بیان فرمولی معقولانه میان خوراک اولیه و محصول تولیدی این صنایع یک حاشیه مثلاً 10 درصدی در نظر بگیرند مسلماً سود آوری این صنعت تضمین شده خواهد بود .
البته نوسازی و رقابت پذیری این صنایع را نیز باید مد نظر داشت . اما در مقابل صنایع خودرو سازی کشور در بورسبا توجه به پی بر ای کمتر از 4 و عدم رقابت پذیری ، نمی توانند به عنوان پشتوانه و یا لیدر بازار قرار گیرند زیرا هیچ نقطه قابل اتکاء قویی ندارند .
عوامل مؤثر بر گسترش بازار سرمایه
صفاری گسترش بازار سرمایه براساس نرم افزارها و سخت افزارهای آنرا از عوامل اصلی بر شمرد و افزود : الکترونیکی کردن و افزایش سرعت معاملات آنلاین ، ورود و گسترش ابزار مشتقه ، اختیار معامله ، صکوک و فیوچرز از جمله سخت افزارهای این بازار هستند اما در عین حال تقویت نرم افزارهای آن همچون آموزش های مدیریتی ، حقوقی و اقتصادی در حیطه مالی و نیز گسترش فرهنگ سهامداری از اهمیت بالایی برخوردار است .
به گونه ای که تنها به اعطای یک مدرک نمایندگی بسنده نشده و با برگزاری آموزش های به روز و سمینار های مالی و همچنین انتشار آنلاین اخبار بورسی داخل و خارج کشور همچون شبکه جهانی بلومبرگ ، فرهنگ سازی کرد .
وی در خاتمه تغییر رفتار سازمان بورس به عنوان مقام ناظر بازار از جایگاه نظارتی به تحلیلگری و اظهار نظرهای مشاوره ای در معاملات را باعث انحرفات و ناهماهنگی در بازار سرمایه خواند و تدوین قوانین حقوقی بیشتر بورس را خواستار شد .