در پی بروز نقص در شبکه رایانه ای سامانه معاملات
معاملات آغاز شد اما علت چه بود ؟
منشاء همه این اتفاقات مربوط به خراب شدن یک قطعه نرم افزاری در این سامانه بود که به عنوان خبرسازترین مطلب بورسی در روز جاری مطرح شد. جعبه ای کوچک به نام . . .
بورس اوراق بهادار تهران در روز جاری شاهد وقوع یک اتفاق بی سابقه بود بطوریکه در اولین روز از هفته کاری بورس ، کارگزاران را مشمول یک تعطیلی ناخواسته کرد .
بنابر گزارش بورس ؛ بروز مشکلات سخت افزاری و نرم افزاری در سامانه های مختلف چند وقتی است که علاوه بر کارگزاران ، سرمایه گذاران بیشمار بازار سرمایه را کلافه کرده که اوج این اختلال ها با از کار افتادن سراسری سامانه معاملات سهام در روز جاری باعث شد تا جمع کثیری از این افراد علاوه بر سر در گمی در تالار حافظ با نگرانی به دنبال علت بروز مشکلات رخ داده در روند معاملات امروز باشند .
اما علت چه بود ؟
اظهار نظرها و مصاحبه های گوناگون در چهارساعت گذشته در حالی از طریق رسانه های دیداری و شنیداری در رابطه با علت مشکلات رخ داده در سامانه معاملات بورس منعکس شد که همواره بر تلاش های صورت گرفته برای رفع ایراد فنی در نرم افزار مربوطه و عدم نگرانی در رابطه با هر گونه حمله سایبری و رخنه ویروس در این سامانه تأکید می شد .
اما در اصل منشاء همه این اتفاقات مربوط به خراب شدن یک قطعه نرم افزاری در این سامانه بود که به عنوان خبرسازترین مطلب بورسی در روز جاری مطرح شد. جعبه ای کوچک به نام "هاب" که به لحاظ دارا بودن تعدادی پورت می توان کامپیوتر و سایر دستگاه های مورد نیاز را به آنان متصل و امکان مبادله اطلاعات در شبکه را بین آنها فراهم کرد .
این در حالی است که در شبکه های کامپیوتری گاهی اوقات به جای هاب از قطعه سوییچ استفاده می شود که تنها تفاوت نرم افزاری این دو تنها در زمینه چگونگی اتصال پورت ها در مسیرهای در نظر گرفته شده می باشد .
اما اینکه چرا در یک شبکه ترجیح داده می شود که ازهاب به جای سوییچ استفاده شود در وهله اول قیمت پایین تر هاب نسبت به قطعه دیگر است . افزون بر این شبکه هایی که بر روی آنها سرویس ها و برنامه هایی اجرا می گردد که نیازمند استفاده از پهنای باند بالا نمی باشند از هاب استفاده می کنند .
به هر حال از کار افتادن یکی از سخت افزارهای موسوم به هاب در روز جاری که ارتباط های دور از دسترس را کنترل می کند باعث در هم ریختگی شبکه کامپیوتری مدیریت معاملات شد که با توجه به ویژگی خاص این قطعه و نایاب بودن آن مدت زمان زیادی را برای تهیه ، نصب و راه اندازی به خود اختصاص می دهد .
از اینرو باید با خیال راحت مطمئن بود که تاکنون هیچ حمله سایبری و یا ویروسی در سامانه معالمات رخ نداده و مشکلات تنها از یک قطعه ناچیز اما حیاتی ناشی شده است .
چاره علاج چیست ؟
شاید یکی از مشکلاتی که امروز دامن گیر بازار سرمایه کشور شده استقرار سیستم جدید پنج میلیارد تومانی معاملات سهام (جم) از دو سال پیش تاکنون بوده که به دلیل ضعف کارایی و تعریف نشدن صحیح با ساختار بورس کشور هر از چند گاهی باعث ایجاد اختلال در روند معاملات می شود .
در این سامانه به رغم سرعت بالای پردازش اطلاعات در روند گردش معاملات ، به دلیل فقدان نرم افزار تسویه و تهاتر معاملات در عملیات حسابداری آن متأسفانه هنوز تخصیص اطلاعات داده شده به طور روزانه و به صورت دستی از سوی کارگزاران انجام پذیرفته که در مقایسه با سیستم قدیمی و تحت برنامه "داس" معاملات بورس که از سال 72 به کار گرفته شد دارای مشکلات عدیده ای است .
علت این امر هم در نگاه اول تحریم ها و فشارهایی است که پس از خرید سهام بورس یورو نکست فرانسه توسط بورس نیویورک امریکا و ادغام شدن این دو بازار در سال 85 مربوط می باشد که پس از ارایه موتور معاملاتی در سیستم جم ، اجازه خرید برای نرم افزار دوم این سامانه یعنی عملیات حسابداری بنا به ملاحظاتی داده نشد .
کلام آخر اینکه با توجه به تفاوت های ساختاری در بنیان های اقتصادی کشور با خارج و تفاوت های بسیار در نحوه پرداخت ها و دریافت های خرد و کلان ، لزوم برنامه نویسی و ایرا نیزه کردن سیستم های معاملاتی بجای کپی برداری یا صرف هزینه های کلان برای خریداری آنها ضروری بوده و که در این زمینه توجه به نیروی خلاق و متخصص داخلی علاوه بر صرفه جویی های ارزی می تواند خنثی کننده برخی فشارها همچون تحریم ها و یا برخی بد رفتاری ها از سوی اقتصادهای سرمایه داری شود .
همچنین توسعه و گسترش زیر ساخت ها در پهنه بازار سرمایه امری اجتناب ناپذیر بوده که باید قبل از راه اندازی عجولانه برخی اقدامات همچون سامانه معاملات بر خط (آنلاین تریدینگ) اقدامی اساسی برای آنها می شد تا مشکلات فعلی را برای بازار سرمایه فراهم نکنند .