با نگاهی به اجرای دستورالعمل جدید افشاء اطلاعات نهانی :
چرا اطلاعات نهانی شرکتها افشاء می شود ؟!
اجرای این دستور العمل در حد شناسایی عوامل و دارندگان اطلاعات نهانی نمی تواند تضمین کننده مدیریت اطلاعات و بازدارنده انتشار اخبار افشا نشده در بازار باشد چرا که عدم تأمین منافع مدیران باعث شده تا معامله گران بازار سهام با صف خرید سنگین شرکتی که از تعدیل مثبت سود برخوردار است ، مواجه بوده و این در حالی است که هنوز اطلاعات تعدیل سود به دست سازمان بورس نرسیده است .
از نگاه یک حسابرس اطلاعات نهانی یا سایه ای به دلیل قابل محاسبه نبودن آثار مالی و عدم دسترسی آسان به آنها قابل انعکاس در صورت های مالی نبوده و از اینرو شناسایی آنها می تواند هرگونه اظهار نظر در خصوص تأیید یا عدم تأیید EPS پیش بینی شده را تحت الشعاع قرار دهد . بطوریکه اگر حسابرس به این موارد توجه نکند به این معنی است که مراقبت های لازم را انجام نداده و از اینرو عدم انتشار اطلاعات ، منجر به سودهای کلان برای دارندگان اطلاعات و زیان های قابل توجه برای دیگران خواهد شد .
بنابر گزارش بورس ، براساس بند 32 قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذر ماه 84 ، هر گونه اطلاعات افشا نشده برای عموم (که به طور مستقیم و یا غیر مستقیم به اوراق بهادار ، معاملات یا ناشران مربوط می شود) که در صورت انتشار بر قیمت یا تصمیم سرمایه گذاران برای اوراق بهادار تأثیر می گذارد ، اطلاعات نهانی نامیده می شود .
این در حالی است که در ماده 46 قانون اوراق بهادار مصوب سال 84 به صراحت عنوان شده ، هر شخصی که اطلاعات نهانی مربوط به اوراق بهادار این قانون را که حسب وظیفه در اختیار وی قرار گرفته به نحوی از انحا ضرر دیگران یا به نفع خود یا به نفع اشخاصی که از طرف آنها به هر عنوان نمایندگی داشته باشد قبل از انتشار عمومی مورد استفاده قرار دهد یا موجبات انتشار یا افشای آن را در غیر موارد مقرر فراهم کند ، به حبس تعزیری از 3 ماه تا یکسال یا به جزای نقدی معادل 2 تا 5 برابر سود به دست آمده یا زیان متحمل نشده یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد .
این در حالی است که سازمان بورس اوراق بهادار با تعیین یک ضرب الاجل به شرکت های پذیرفته شده در بازار سهام تا پایان اردیبهشت ماه فرصت داده تا اسامی دارندگان اطلاعات نهانی خود را معرفی کنند.
به عبارتی بهتر مدیران شرکت ها شامل اعضای هیأت مدیره ، هیأت مدیره ، مدیرعامل و معاونان آنها و همچنین بازرسان ، مشاوران ، حسابرسان ، حسابداران و وکلای شرکت ها که به تنهایی یا به همراه افراد تحت تکلف خود ، 10 درصد سهام شرکت ها را در اختیار دارند یا اینکه نماینده مدیرعامل و اعضای هیأت مدیره و مدیران ذیربط هستند در زمره دارندگان اطلاعات نهانی قرار گرفته و از این بعد باید براساس قانون نسبت به ارایه اطلاعات و نیز وضعیت اولیه خود و تمامی افراد تحت حمایت از طریق سامانه کدال اقدام نمایند .
در این بین برخی کارشناسان اگر چه اجرای این دستورالعمل را در راستای شفاف سازی اطلاع رسانی و جلوگیری از تشکیل صف های خرید یا فروش متأثر از انتشار اخبار یا شایعات مفید می دانند اما نسبت به اینکه اجرای آن چقدر می تواند موثر واقع شود با شک و تردید مواجه اند .
بطوریکه عدم شناخت در زمینه تعیین مشاوران و از طرفی تأکید بر مالکیت 10 درصدی سهام برای نشان دادن درجه اهمیت در افشای اطلاعات سوالات بی جوابی است که به نظر می رسد رویه اعتماد سازی در بازار سهام را با مشکل مواجه نماید .
چرا که در حال حاضر برخی افراد در شرکت ها با درصدهای سهامداری به مراتب پایین تر از ارقام اعلام شده در دستور العمل فوق به دلیل ارتباط مناسبی که با هیأت مدیره شرکت ها دارند همواره توانسته اند در بسیاری از تصمیم گیری شرکت ها موثر باشند .
از طرفی اجرای این دستور العمل در حد شناسایی عوامل و دارندگان اطلاعات نهانی نمی تواند تضمین کننده مدیریت اطلاعات و بازدارنده انتشار اخبار افشا نشده در بازار باشد چرا که عدم تأمین منافع مدیران باعث شده تا معامله گران بازار سهام با صف خرید سنگین شرکتی که از تعدیل مثبت سود برخوردار است ، مواجه بوده و این در حالی است که هنوز اطلاعات تعدیل سود به دست سازمان بورس نرسیده است .
نمونه دیگر نیز انجام مصاحبه برخی مدیران شرکت ها با جراید و رسانه های اقتصادی و مرتبط با بازار سرمایه است که دانسته یا ندانسته اقدام به افشاء برخی اطلاعات نهانی کرده و در این بین مرتکب نقض قوانین می گردند .
در این باره سید علی حسینی معاون نظارت بر بورس ها و ناشران بورسی به خبرنگار ما می گوید : اجرا و تدوین این دستور العمل با بررسی همه نقاط ضعف و قوت و با دیدگاه کارشناسی صورت پذیرفته که نسبت به مقررات مربوط به اطلاعات نهانی در سایر بورس های جهان ، پویاتر و کاربردی تر می باشد .
وی با بیان اینکه به محض وقوع و انتشار اطلاعات نهانی ، سازمان بورس بر اساس قوانین با مدیر مربوطه برخورد قضایی خواهد نمود یادآور شد : در این رابطه برخی جراید و رسانه ها نیز مرتکب نقض قانون می شوند که سازمان بورس از مکاتبه و ارشاد گرفته تا برخورد قانونی ، این موضوعات را پیگیری می کند .
حسینی با اعلام اینکه افشاء کننده اطلاعات نهانی بر اساس قانون مسول جبران ضرر و زیان های احتمالی به سهامداران است در عین حال خاطر نشان کرد : در زمینه رسانه ها و نقش واسط آنها میان سرمایه گذاران و بازار سرمایه اگر چه توجیهاتی نسبت به برخی سهل انگاری ها بوده اما سازمان بورس همواره تلاش نموده تا در این زمینه ها نقش ارشاد کننده را در صورتی که موضوع حاد نباشد ایجاد کند .