غلبه تقاضا بر عرضه از اواخر هفته
آنچه مسلم است اينست که ثبات و امنيت در سياستهاي داخلي عامل بسيار مهم و پرانگيزه اي را براي سرمايه گذاران به جهت اطمينان از به جريان انداختن نقدينگي هاي خود در بازارهاي سرمايه بوجود مي آورد لذا هر نوع تنشي که اين اطمينان را به مخاطره بياندازد احتمال فرار سرمايه ها از بازار را محتمل مي گرداند
بعد از شروع سال جديد و نويد خوش روزهاي بهاري در بازار سرمايه کشور بواسطه سال جهاد اقتصادي و ترغيب کليه اقشار سرمايه گذار به جهت سرمايه گذاري در عرصه هاي مختلف اقتصادي , بازار بورس تهران نيز به عنوان يکي از کانونهاي مهم جذب سرمايه ها مورد توجه فعالان بخشهاي مختلف اقتصادي به جهت اطمينان بخشي اين بازار براي رونق امور اقتصادي و نيز کسب سودهاي مقرون بصرفه تر نسبت به ديگر بازارهاي موازي قرار گرفت و شاهد ورود نقدينگي هاي خرد و کلان مختلف به اين بازار از طريق اقشار گوناگون خصوصا" اشخاص حقوقي با سرمايه هاي کلان بوديم .
همين امر موجب رونق فراوان بازار بورس در همان ابتداي شروع بکار خود در سال جديد گشت ودر پي آن شاخص کل توانست با سرعت و شيبي تند در اولين ماه سال ازحدود 23800 واحد به حدود 26500 واحد رسيده و بيش از 11 درصد افزايش را طي تنها يک ماه از خود نشان دهد!
پشیمانی شاخص
اما وضعيت سپري شده در بازار هفته گذشته بگونه اي بود که تعجب همگان را به همراه داشت و هر چه به آخر هفته بيشتر قدم مي گذاشتيم بر شدت اين تعجب افزوده مي شد چرا که به يکباره بازار بورس تهران تغيير جهت داده گوئي که از روند يک ماه گذشته خود پشيمان گشته و قصد جبران دارد بطوريکه عرضه فراوان سهام شرکتها را در دستور کار خود قرار داد و اکثر نمادهاي معاملاتي مطرح بازار را که قبل از اين با رشد قيمت و سود دهي مناسب همراه شده بودند را به اصلاح قيمتي کشاند و هر چه به روزهاي پاياني هفته نزديک مي شديم بر شدت عرضه ها و کاهش قيمت سهام افزوده مي شد ، بگونه اي که در آخرين روز هفته شاخص کل با کاهش کم سابقه بيش از 490 واحدي مواجه گشت و اين شوکي بود براي فعالان و خصوصا" سرمايه گذاراني که شايد براي نخستين بار بود که سرمايه هاي خود را وارد اين بازار نموده بودند.
اما اگر بخواهيم ديد معقولانه اي به اين وضعيت بياندازيم انتظار چنين رويدادي طبيعي جلوه خواهد نمود در واقع وقتي در طول يک ماه شاخص کل توانسته با يک حرکت هيجاني به ميزان 2700 واحد رشد نمايد انتظار تغيير روند و اصلاح اين ميزان نيزدر فاصله زماني و سرعت متناسب با روند صعودي توام با يک رفتار هيجاني دور از ذهن نخواهد بود.
افت شاخص به دلایلی غیر از حباب
اما با وجود طبيعي بودن اصلاح هر نموداري بعد از رشد در مقاطع مختلف شايد نتوان اصلاح و برگشت اين هفته بازار را فقط معطوف به جريان طبيعي رفتارهاي نموداري و تناسبات بين عرضه ها وتقاضاها دانست ، چرا که افزايش قيمتها در ماههاي پاياني سال گذشته و اولين ماه امسال تنها مربوط به سهام بعضي از گروههاي بازار از جمله خودروئي ها – معدني ها و فلزات و بعضي از شرکتهاي سرمايه گذاري و هلدينگ بود و به اکثريت گروههاي بازار تعلق نداشت .
لذا نمي توان اصلاح بازار را به دليل ايجاد حباب قيمتي در آن دانست و با قدري تامل ميتوان عوامل ديگري را نيز در اين راستا جستجو نمود که هر يک به نوع خود قادر خواهند بود سهمي در تغيير اين روند داشته باشند که از جمله مي توان به تحولات منطقه خاورميانه و به دنبال آن افزايش قيمت نفت و طلا – تغيير سياستهاي اقتصادي در جهان و نيز بحث و مناقشات داخلي اشاره کرد.
گرچه نمي توان از آثار تحولات منطقه در دراز مدت بر بازار بورس چشم پوشي کرد ولي شايد بتوان اثرات مستقيم اين تحولات را حداقل در جريانات اين هفته بازار ناديده گرفت و تنها به يکي از مهمترين پيامدهاي آن که در واقع افزايش قيمت نفت بواسطه اين تنشها خصوصاً در ليبي و نيجريه بوده اشاره کرد اين افزايش گرچه در نگاه اول مي تواند باعث افزايش درآمد حاصل از فروش نفت و تزريق آن به شريانهاي اقتصادي به جهت شکوفائي اقتصاد ملي گردد ولي بطور غير مستقيم مي تواند اثرات نامطلوبي بر ميزان هزينه هاي آن دسته از شرکتهاي بورسي که خوراک آنها از نفت و گاز و مشتقات آنها تامين مي گردد داشته باشد.
دلربایی طلا از سرمایه گذاران بورس
از سوي ديگر افزايش قيمت طلا خصوصا" در بازار ايران تمايل عده اي از سرمايه گذاران را براي خروج سرمايه هاي خود از بازار بورس و ورود آن به بازار سکه و طلا را فراهم آورد و اگر چه اين ميزان سرمايه خارج شده در اين مدت کوتاه اوضاع نابسامان بازار قطعا" قابل توجه نبوده ولي در صورت استمرار اين وضعيت و نيز عدم جلوگيري از افزايش نرخ سکه و طلا در کشورمي تواند عامل مهمي در رکود بازار بورس در روزهاي آتي و آينده قلمداد گردد.
بورس و تنش های سیاسی داخلی
شايد بتوان از تنشهاي سياسي داخلي به عنوان مهمترين عامل بعد از پذيرش روند طبيعي اصلاح قيمتها و شاخص کل براي ايجاد ترس و احساس افزايش ريسک در بازار نام برد.
به هر حال آنچه مسلم است اينست که ثبات و امنيت در سياستهاي داخلي عامل بسيار مهم و پرانگيزه اي را براي سرمايه گذاران به جهت اطمينان از به جريان انداختن نقدينگي هاي خود در بازارهاي سرمايه بوجود مي آورد لذا هر نوع تنشي که اين اطمينان را به مخاطره بياندازد احتمال فرار سرمايه ها از بازار را محتمل مي گرداند اما با مراجعه به سابقه و نتايج چنين تنشهاي مشابهی در می یابیم آن خواهد بود که بازار سرمايه از جمله بازار بورس تهران به زودي از اين عدم اطمينان خاطر رهائي خواهد يافت و تغييرات بوجود آمده در بازار بورس بعد از طي مسير طبيعي خود که همانا اصلاح قيمتها و در نتيجه اصلاح شاخص کل ميباشد برطرف خواهد شد.
غلبه تقاضا بر عرضه از اواخر هفته
در پايان ضمن توجه به افزايش چشمگير حجم و ارزش معاملات در دو روز انتهائي هفته گذشته انتظار مي رود که از ابتدای هفته جاری بازار بورس آرام آرام به تعادل رسيده و بواسطه کاهش نرخ سهام و ايجاد جذابيت براي خريد آنها از جمله گروه تجهيزات بواسطه عدم رشد قيمت و نيز تعديلات قطعي درآمد، بانک و بيمه ، شرکتهاي سرمايه گذاري ، معدني و فلزي ها و همچنين گروه خودروئي و پتروشيمي از اواخر هفته شاهد غلبه تقاضاها بر عرضه ها باشيم و در پي آن با نزديک شدن به فصل مجامع و ايجاد انگيزه بيشتر در فعالان اين عرصه شاهد شکوفائي و به اوج رسيدن مجدد بازار بورس اوراق بهادار تهران و دستيابي به اهداف شاخص در ارقام بالاتر باشيم.