PDA

View Full Version : سرمايه‌گذاري در بورس سهام و كالا


mojtaba
August 24th, 2004, 11:44
دنياي اقتصاد ۳/۶/۸۳
يادداشت هاي تالا‌ر شيشه اي‌

تفاوت‌هاي سرمايه‌گذاري در بورس سهام و بورس كالا

دكتر احمد يزدان‌پناه‌

خريد سهام به‌صورت اعتباري، به مفهوم خلق اعتبار و يا در واقع افزودن به حجم پول در جريان اقتصاد ملي مي‌باشد. وقتي سهامي بدين صورت خريداري شد، پول آن به فروشنده چند روز بعد از انجام معامله پرداخت مي‌شود. اگر خريدار، سهام را به صورت اعتباري خريداري نمايد، بايد براي پرداخت تمام و كمال مبلغ آن سهام از كارگزار و يا از بانك استقراض كند. در هر دو صورت، اين امر موجب افزايش اعتبارات بانكي در سطح ملي مي‌شود، يعني به ميزان مبلغ استقراض شده، حجم پول در جريان افزايش يافته و آثار تورمي بر جاي خواهد گذاشت. اين نكته يكي از مهمترين تفاوت‌هاي مفهومي و كاركردي وديعه و سپرده در بورس سهام و بورس كالا است. خلاصه، وديعه سپرده شده براي حسن نيت معاملات در بورس كالا چون استقراض نيست، بر حجم پول در جريان اقتصاد ملي اثرگذار نمي‌باشد.

اهرم مالي (Leverage) در معاملات بازار آتي بورس كالايي بسيار قوي عمل مي‌كند، چرا كه وديعه‌ها به صورت درصد نسبتا كوچكي از ارزش قراردادها هستند. در بورس‌هاي كالايي معمولا وديعه‌ها چيزي در حدود 10 درصد يا در واقع رقمي كمتر از يك درصد ارزش بازار است، در حالي‌كه در بورس سهام ارزش وديعه‌ها بسيار بيشتر مي‌باشد.

از آنجا كه در بازار سازمان يافته كالايي وديعه‌ها كوچك هستند، معامله‌گران مي‌توانند منابع عظيم خود را براي معامله، با سرمايه اندكي تامين نمايند. در اينجا، هر تغيير كوچكي در ارزش و حجم كل قراردادها موجب تغييرات عمده در حساب شما مي‌شود. براي مثال، يك درصد تغيير در يك سرمايه گذاري 10000 دلاري در بورس سهام به‌صورت غيروديعه‌اي يا حساب غيراعتباري معادل 100 دلار است كه تغييرات يك درصدي حقوق مالكيت را در آن شركت نشان مي‌دهد. يك درصد تغيير در يك قرارداد آتي 10000 دلاري نيز معادل 100 دلار است، اما براي عقد يك قرارداد آتي 10000 دلاري در بورس كالا بايد مبلغي حدود 750 دلار به عنوان «وديعه اوليه» (Initial Margin) در حساب گذارد. بنابراين، تغييري 100 دلاري در 750 دلار چيزي معادل 13 درصد تغيير در سهام است! كه بيش از تغييرات ايجاد شده در بورس سهام مي‌باشد.

برخي همين عامل اهرم مالي در بورس كالايي را مسبب بالا بودن ريسك در اين بازار مي‌داند تا حد زيادي اين نكته درست است، ولي نكته مهم آنست كه يك معامله‌گر هوشمند مي‌تواند به اراده خود وديعه را بالا برده و درصد آن را افزايش دهد، يعني استراتژي ريسك‌پذيري احتياط‌آميز را به‌كار گيرد. به عبارت ديگر، ريسكي بودن معاملات در بورس كالايي يك امر گزينشي است كه معامله‌گر با انتخاب‌هاي درست خود مي‌تواند آن را مديريت كند وگرنه به صورت نهادي، بورس كالا ريسكي بالاتر از بورس‌هاي ديگر توليد نمي‌كند.